Chuyển đổi số du lịch: Lợi ích, xu hướng và giải pháp cho ngành du lịch 

Trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 đầy sôi động hiện nay, việc sử dụng công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cách ngành du lịch hoạt động, từ cách tương tác đến trải nghiệm của du khách. Vậy đến thời điểm này, việc chuyển đổi số du lịch ở Việt Nam đã có những thành tựu gì? Làm thế nào để hiệu quả hóa quá trình chuyển đổi số ngành du lịch? Hãy cùng Vinateks tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.

1. Chuyển đổi số du lịch là gì?

Chuyển đổi số du lịch đồng nghĩa với việc di chuyển từ mô hình kinh doanh và tiếp thị truyền thống sang mô hình kinh doanh hiện đại hơn. Mục tiêu là tập trung vào cải thiện trải nghiệm của khách du lịch thông qua việc sử dụng dữ liệu và mô hình chuỗi giá trị số. Kết quả là du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm những dịch vụ nghỉ dưỡng và giải trí tiện lợi, đẳng cấp và khó quên.

2. Thực trạng chuyển đổi số du lịch Việt Nam

Sự thành công của việc áp dụng chuyển đổi số du lịch đem lại nhiều lợi ích cho ngành này. Các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp du lịch tại Việt Nam đã đang tích cực thực hiện nhiều giải pháp công nghệ và xây dựng các chính sách hợp lý để tạo trải nghiệm tốt hơn cho du khách.

Ví dụ, từ năm 2018, Chính phủ đã phê duyệt Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong du lịch từ 2018 đến 2020, hướng đến năm 2025. Đề án này đã nhấn mạnh mục tiêu phát triển du lịch số và thông minh.

Trong giai đoạn này, đề án chú trọng đến việc đặt người dân và doanh nghiệp vào tâm điểm của chuyển đổi số du lịch. Chương trình thúc đẩy chiến lược nền tảng số quốc gia đảm bảo cung cấp thông tin và trải nghiệm trực tuyến cho du khách tại nhiều địa phương. Điều này đang thúc đẩy các doanh nghiệp du lịch phát triển và trở thành các doanh nghiệp hiện đại, sử dụng công nghệ số. Cũng có sự gia tăng đáng kể về các doanh nghiệp công nghệ đầu tư vào ngành du lịch, xây dựng các nền tảng số và kết nối cung cấp dịch vụ. Đồng thời, việc đào tạo về du lịch thông minh và chuyển đổi số du lịch trở thành một chuyên ngành thú vị và thời thượng trong thời đại số hóa.

Chuyển đổi số không chỉ là một bước quan trọng trong phát triển của ngành du lịch Việt Nam mà còn giúp xác định vị trí của nước ta trong cộng đồng quốc tế. Hiện nay, nhiều địa phương trên cả nước đang triển khai và sử dụng các ứng dụng chuyển đổi số du lịch để thích ứng với xu hướng và cải thiện hiệu suất trong lĩnh vực này.

Ví dụ, tại Thành phố Hồ Chí Minh, chuyển đổi số du lịch được áp dụng như phần mềm du lịch thông minh trên cả hai nền tảng Android và iOS. Họ cũng triển khai công nghệ 3D trong quảng cáo du lịch để tái hiện thị trường thành phố một cách sinh động, cung cấp trải nghiệm thú vị cho du khách.

Ngoài ra, chuyển đổi số du lịch tại Hà Nội có thể kể đến việc phát triển cổng thông tin du lịch, nhiều ứng dụng du lịch thông minh và bản đồ số. Hệ thống dữ liệu của hơn 300 điểm du lịch đã được kết nối và thống nhất, cho phép du khách tiếp cận thông tin đa phương tiện để khám phá tiềm năng và di sản văn hóa của Hà Nội.

Thành phố Đà Nẵng cũng đã triển khai ứng dụng thực tế ảo VR360 "Một chạm đến Đà Nẵng" vào cuối năm 2021. Việc chuyển đổi số du lịch này cho phép du khách trải nghiệm các điểm du lịch nổi tiếng tại Đà Nẵng thông qua ứng dụng, cung cấp hình ảnh 360 độ và thuyết minh tự động bằng hai ngôn ngữ Anh - Việt, tạo ra nhiều cơ hội phục vụ du khách từ khắp nơi trên thế giới.

3. Cơ hội và thách thức khi chuyển đổi số du lịch tại Việt Nam

Cơ hội 

Việc chuyển đổi số du lịch mang lại nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp trong ngành. Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo và blockchain giúp làm cho quá trình thanh toán và giao dịch trở nên minh bạch và an toàn hơn. Ngoài ra, sử dụng các dịch vụ trực tuyến giúp cải thiện trải nghiệm của khách hàng, mang lại sự tiện lợi và tăng tính cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Chuyển đổi số du lịch cũng cho phép các doanh nghiệp trong ngành sáng tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới, đáp ứng các nhu cầu đa dạng của thị trường. Ví dụ, dịch vụ du lịch ảo, du lịch mô phỏng, và du lịch thực tế ảo có thể mang đến cho khách hàng những trải nghiệm thú vị và độc đáo.

Ngoài ra, việc áp dụng chuyển đổi số du lịch giúp các doanh nghiệp tự chủ hơn trong việc ứng phó với các thách thức mới, đặc biệt là khi có sự thay đổi bất ngờ như đại dịch toàn cầu. Mặc dù hành trình vẫn còn dài, nhưng nếu có chiến lược phù hợp, chuyển đổi số ngành du lịch có thể cải thiện vị thế của các doanh nghiệp, tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng và tối ưu hóa chi phí.

Thách thức

Hiện nay, việc chuyển đổi số du lịch vẫn chưa đồng bộ và đồng nhất. Tại nhiều địa phương, chúng ta vẫn thấy sự khác biệt trong việc sử dụng công nghệ số. Các khu vực thích hợp cho việc chuyển đổi số ngành du lịch thường tập trung ở các tỉnh và thành phố lớn.

Các hoạt động số hóa trong ngành vẫn còn thiếu kết nối và không có cơ sở dữ liệu chung. Điều này làm cho việc quản lý, kiểm soát, báo cáo và thống kê dữ liệu trong ngành gặp nhiều khó khăn.

Tương tự như nhiều lĩnh vực khác, chuyển đổi số du lịch cũng đang phải đối mặt với thách thức về thiếu hụt nguồn lực. Điều này bao gồm việc thiếu công nghệ hiện đại, tài chính, và nguồn nhân lực có kiến thức và kỹ năng phù hợp. Để thành công trong việc chuyển đổi số du lịch, chúng ta cần có đội ngũ nhân lực chuyên gia về công nghệ thông tin. Tuy nhiên, hệ thống đào tạo ở Việt Nam hiện vẫn còn nhiều vấn đề cần cải thiện để đáp ứng nhu cầu về nhân tài cho ngành du lịch số.

Hầu hết các doanh nghiệp như nhà hàng, khách sạn, đại lý lữ hành, cửa hàng du lịch và điểm du lịch trong nước đều chưa có đủ nhân sự có kinh nghiệm về du lịch số để đáp ứng yêu cầu về chuyển đổi số du lịch và phục vụ du khách.

Ngoài ra, việc thiếu dữ liệu đầy đủ, báo cáo, và phân tích từ nhiều nguồn khác nhau cũng là một vấn đề. Nhiều địa phương chưa biết bắt đầu từ đâu để chuyển đổi số du lịch, điều này cũng làm trở ngại trong quá trình chuyển đổi số thành công.

4. Vai trò của chuyển đổi số đối với sự phát triển ngành du lịch ở Việt Nam 

Hiện nay, trên toàn cầu, cũng như tại Việt Nam, việc chuyển đổi sang mô hình kinh doanh số hóa đang diễn ra nhanh chóng. Ngành du lịch đóng góp một phần không nhỏ vào GDP của Việt Nam, vì vậy, để duy trì và phát triển, cần phải áp dụng các cải tiến và sáng tạo trong hoạt động kinh doanh.

Sự năng động trong chuyển đổi số du lịch có thể thể hiện thông qua việc điều chỉnh chính sách để tạo ra nhu cầu trong ngành và sử dụng công nghệ số hóa để làm cho hoạt động du lịch hiệu quả hơn. Điều này là cần thiết để giúp ngành du lịch của Việt Nam cạnh tranh trong môi trường quốc tế khốc liệt.

Ứng dụng chuyển đổi số du lịch giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về khách hàng, từ đó tạo ra các sản phẩm du lịch phù hợp với họ. Công nghệ như Big Data, Internet of Things (IoT), và Cloud Computing giúp doanh nghiệp thu thập thông tin và phục vụ khách hàng một cách hiệu quả hơn. Dữ liệu trên Internet giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu và thói quen của khách hàng, giúp họ tiết kiệm thời gian khi tìm kiếm sản phẩm phù hợp.

Các doanh nghiệp du lịch thường có nhiều quy trình phức tạp như quản lý bán hàng, marketing, quản lý điều hành, kết nối đối tác, kế toán, và quyết toán. Chuyển đổi số du lịch giúp chuẩn hóa và tối ưu hóa các quy trình này, giúp tăng năng suất và giảm chi phí, từ đó tối đa hóa lợi nhuận.

Ngoài ra, việc sử dụng dữ liệu lớn trong marketing và quảng cáo trực tuyến giúp khách hàng tiếp cận thông tin về sản phẩm du lịch một cách thuận tiện và nhanh chóng. Họ cũng có thể tương tác và đưa ra ý kiến của họ trên mạng xã hội và trang web du lịch, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về ý kiến và mong muốn của khách hàng. Điều này thúc đẩy sự quan tâm đến chất lượng dịch vụ.

Việc chuyển đổi số du lịch đã tạo ra nhiều mô hình kinh doanh mới, ví dụ như du lịch thông minh sử dụng thực tế ảo, mang lại trải nghiệm độc đáo và mới lạ cho du khách.

5. Lợi ích chuyển đổi số ngành du lịch

Sau khi vượt qua những khó khăn và thách thức trong việc chuyển đổi số du lịch, các doanh nghiệp có thể đạt được nhiều lợi ích quan trọng như sau:

- Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Sự chuyển đổi số du lịch giúp cải thiện trải nghiệm của khách hàng bằng cách làm cho quá trình đặt phòng, tour du lịch và thanh toán trở nên dễ dàng và linh hoạt hơn. Với sự xuất hiện của nhiều trang web và ứng dụng trực tuyến, khách hàng có thể dễ dàng so sánh và đặt các dịch vụ du lịch từ nhà mình mà không cần phải trải qua quy trình tư vấn phức tạp như trước.

- Hiệu quả hơn, năng suất hơn: Chuyển đổi số du lịch giúp tối ưu hóa hoạt động và quản lý hiệu quả hơn. Doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc bằng cách sử dụng công nghệ hiện đại như Big Data và IoT. Các công nghệ này giúp doanh nghiệp quản lý dữ liệu một cách tự tin, cải thiện chất lượng dịch vụ và tối ưu hóa các hoạt động.

- Tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mới: Chuyển đổi số du lịch cho phép các doanh nghiệp sáng tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ mới để đáp ứng sự biến đổi của thị trường và theo kịp sự phát triển của công nghệ. Các ví dụ có thể kể đến như dịch vụ du lịch ảo và du lịch mô phỏng, thu hút sự quan tâm của khách hàng và tạo nên sự đột phá trong doanh số.

- Đối phó linh hoạt với những thách thức mới: Chuyển đổi số du lịch còn giúp doanh nghiệp trở nên tự chủ hơn trong việc đối phó với các thách thức mới, như dịch bệnh toàn cầu. Công nghệ giúp giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp giữa nhân viên tư vấn và khách hàng, cải thiện trải nghiệm của khách hàng qua các chiến lược thông minh áp dụng công nghệ thích hợp.

6. Các xu hướng chuyển đổi số du lịch

Giống như nhiều lĩnh vực kinh doanh khác, các doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch và khách sạn đang phải đối mặt với ảnh hưởng mạnh mẽ từ sự chuyển đổi số. Dưới đây, chúng ta sẽ xem xét một số xu hướng chuyển đổi số du lịch quan trọng: 

6.1 Ứng dụng mobile

Khách hàng trong ngành du lịch thường di chuyển và cần sử dụng dịch vụ từ xa. Ứng dụng trên điện thoại thông minh cho phép họ truy cập thông tin, thực hiện giao dịch và sử dụng nhiều tiện ích khác nhau, như mở cửa phòng khách sạn, đặt dịch vụ phòng ăn, hay đặt các tiện ích khác tại khách sạn. Thực tế cho thấy, chuyển đổi số du lịch giúp người dùng có thể tự lập kế hoạch từ việc đặt vé, dịch vụ đến tìm kiếm thông tin về điểm đến, hướng dẫn viên mà không cần tương tác trực tiếp với bất kỳ người nào.

6.2 Trí tuệ nhân tạo (AI) và chatbots

Trí tuệ nhân tạo đã chứng minh vai trò quan trọng trong thị trường số hóa, bao gồm cả việc chuyển đổi số du lịch. Chatbot, một loại chương trình máy tính, giúp con người tương tác thông qua trí tuệ nhân tạo đã được lập trình sẵn. Chúng có thể tương tác bằng âm thanh hoặc văn bản trên website của các doanh nghiệp du lịch. Ưu điểm của việc chuyển đổi số du lịch này là khả năng hoạt động liên tục, sẵn sàng trả lời nhiều yêu cầu khác nhau như đặt phòng, thông tin thời tiết, vị trí của các máy rút tiền... bất kể nơi, thời điểm và ngôn ngữ sử dụng.

6.3 Kết nối IoT

Càng ngày, có nhiều thiết bị được kết nối với IoT (Internet of Things), và các doanh nghiệp du lịch có thể sử dụng điều này để phục vụ khách hàng một cách hiệu quả hơn. Dữ liệu từ các thiết bị IoT giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu, thói quen du lịch, và thông tin quan trọng khác của khách hàng. Nhờ việc ứng dụng chuyển đổi số du lịch này, doanh nghiệp không chỉ tăng cơ hội bán sản phẩm mà còn biết rõ hơn về khách hàng. Điều này đồng nghĩa với việc giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và nỗ lực trong việc tìm kiếm và mua sản phẩm mà họ cần.

6.4 Rating and review

Sự chuyển đổi số du lịch thông qua khả năng cho khách hàng thể hiện ý kiến nhanh chóng thông qua mạng xã hội như Facebook, Yelp, TripAdvisor… đã giúp các cơ sở lưu trú và doanh nghiệp du lịch hiểu rõ hơn mong muốn của du khách. Công cụ này khuyến khích các doanh nghiệp này tập trung vào việc cải thiện chất lượng để đáp ứng sự hài lòng của du khách và xây dựng uy tín thông qua đánh giá từ khách hàng.

Ngoài ra, đây cũng là một nguồn tham khảo quý báu giúp khách hàng tự tin hơn khi chọn sản phẩm hoặc dịch vụ du lịch. Tuy nhiên, xu hướng chuyển đổi số du lịch này tập trung vào việc cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng thay vì chỉ tối ưu hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp du lịch.

6.5 Thực tế ảo

Với sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ dựa trên internet, thuật ngữ "Virtual Tour" (chuyến tham quan ảo) hoặc "Interactive Tour" (chuyến tham quan tương tác) đã xuất hiện từ năm 1994 và ngày càng phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, ở Việt Nam, thuật ngữ này vẫn còn mới mẻ và chưa được sử dụng rộng rãi trong việc chuyển đổi số du lịch.

7. Lời khuyên dành cho các doanh nghiệp ngành du lịch tại Việt Nam

Bắt đầu từ nội tại doanh nghiệp

Trước khi bắt đầu quá trình chuyển đổi số du lịch, doanh nghiệp cần đặt ra ba câu hỏi quan trọng:

- Tại sao chúng ta cần thực hiện chuyển đổi số này?

- Chuyển đổi số du lịch sẽ giúp giải quyết những vấn đề gì trong doanh nghiệp?

- Để thực hiện điều này, chúng ta cần thay đổi những gì?

Thay vì theo kịp xu hướng, hãy xem xét kỹ về vấn đề cốt lõi của doanh nghiệp và bắt đầu từ đó.

Đi từ những bước nhỏ

Một sai lầm phổ biến mà nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa mắc phải khi nghĩ về chuyển đổi số du lịch là nghĩ rằng nó sẽ đòi hỏi quá nhiều nguồn lực và tiền bạc. Thay vì vậy, hãy bắt đầu bằng việc số hóa tài liệu để giảm sự sử dụng giấy và tối ưu hóa quy trình giao việc, nhận việc, và quản lý công việc bằng các giải pháp dựa trên đám mây. Bằng cách làm như vậy, doanh nghiệp có thể bắt đầu tạo sự đổi mới và sáng tạo. Sau đó, có thể mở rộng sang các ứng dụng lớn hơn như ERP, dữ liệu lớn, phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và blockchain trong quá trình chuyển đổi số du lịch.

Nhìn vào tổng thể quy trình vận hành

Khi áp dụng chuyển đổi số du lịch, doanh nghiệp cần xem xét mọi thứ từ góc độ chiến lược và tổng thể của quy trình vận hành, thay vì chỉ tập trung vào việc giải quyết một nhu cầu cụ thể tại một thời điểm cố định.

8. 4 xu hướng du lịch trong chuyển đổi số

- Xu hướng du lịch thông minh: Trong những năm gần đây, du lịch đang dần thay đổi để đáp ứng nhu cầu cá nhân hóa và trải nghiệm thân thiện hơn. Để làm điều này, chúng ta cần chuyển hóa các thông tin về địa điểm du lịch, sản phẩm du lịch, và các dịch vụ du lịch thành dữ liệu số. Việc chuyển đổi số du lịch giúp tạo ra các giải pháp thông minh và cá nhân hóa cho từng nhóm du khách.

- Xu hướng tham gia du lịch chủ động hơn: Ngày càng nhiều du khách đang thể hiện sự tự quyết định hơn trong việc chọn dịch vụ du lịch, lên kế hoạch và tương tác với nhà cung cấp thông qua công nghệ. Họ cũng thường chia sẻ thông tin và trải nghiệm của họ. Điều này đang tạo ra một mô hình tương tác mở rộng giữa du khách và ngành du lịch. Do đó, ngành cần phải cung cấp thông tin đầy đủ và tạo ra các ứng dụng thân thiện thông qua chuyển đổi số du lịch để đáp ứng nhu cầu du lịch chủ động của họ.

- Xu hướng liên minh, liên kết, phát huy cơ chế kinh tế chia sẻ: Xu hướng này là về việc các doanh nghiệp du lịch hợp tác để chia sẻ chi phí, doanh thu và dịch vụ. Điều này giúp tạo ra các giải pháp chuyển đổi số du lịch trong việc cung ứng và tiêu dùng dịch vụ, bằng cách sử dụng thẻ du lịch thông minh và các ứng dụng chia sẻ kỳ nghỉ, giúp cung cấp sản phẩm du lịch tốt nhất, với giá cả phải chăng và tiết kiệm thời gian.

- Xu hướng khuếch trương cực đại những cảm xúc trong trải nghiệm du lịch: Mọi người luôn muốn có những trải nghiệm độc đáo và ấn tượng khi đi du lịch. Thế nhưng, không phải lúc nào cũng có thể trải nghiệm những điều này trong thực tế. Công nghệ thực tế ảo trong chuyển đổi số du lịch đang trở nên phổ biến và giúp du khách tạo ra những trải nghiệm độc đáo như vậy. Việc kết hợp thực tế và thế giới ảo sẽ là mục tiêu trong tương lai để làm cho trải nghiệm du lịch trở nên thú vị hơn.

9. Một số giải pháp vĩ mô trong chuyển đổi số du lịch

- Thứ nhất: Thay đổi nhận thức trong cộng đồng ngành du lịch: Quản lý và doanh nghiệp cần giải thích cho nhân viên về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số du lịch. Họ cần hiểu rằng việc này không chỉ cần thiết mà còn cấp bách, và nó mang lại lợi ích lớn cho sự phát triển kinh tế và xã hội nói chung, cũng như cho ngành du lịch nói riêng. Cần khuyến khích tinh thần đổi mới, sẵn sàng thử nghiệm công nghệ mới và hợp tác với các cơ quan chính phủ, hiệp hội công nghệ thông tin và hiệp hội du lịch.

- Thứ hai: Hoàn thiện khung pháp lý: Tạo ra một khung pháp lý kiểm soát để hỗ trợ việc phát triển và thử nghiệm các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới dựa trên chuyển đổi số du lịch tại Việt Nam. Cần xem xét và điều chỉnh các quy định pháp luật liên quan để phản ánh các mối quan hệ mới trong quá trình chuyển đổi số ngành du lịch. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp sáng tạo và sở hữu trí tuệ để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số du lịch.

- Thứ ba: Phát triển cơ sở hạ tầng hệ thống thông tin số: Hạ tầng thông tin số đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số du lịch. Để đảm bảo sự phát triển, cần đầu tư đúng mức vào hạ tầng viễn thông để tạo điều kiện cho việc phát triển nền tảng số hóa. Sử dụng công nghệ 5G và phát triển hạ tầng điện toán đám mây trong ngành du lịch cần được ưu tiên hàng đầu.

- Thứ tư: Phát triển nền tảng số trong ngành du lịch: Sử dụng nền tảng số để thúc đẩy chuyển đổi số du lịch nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả. Các nền tảng này đã sẵn sàng sử dụng và không cần đầu tư thời gian, tiền bạc vào việc phát triển phần mềm mới. Nền tảng số này cung cấp thông tin nhanh chóng, chính xác cho doanh nghiệp và khách hàng, giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc. Các nền tảng số có thể được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực liên quan đến du lịch như thương mại điện tử, y tế, giáo dục, giao thông và tài chính.

- Thứ năm: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quảng bá sản phẩm du lịch: Yêu cầu các doanh nghiệp ứng dụng chuyển đổi số du lịch trong quảng bá sản phẩm, giao dịch và quản lý để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Cần đào tạo cán bộ quản lý ở các địa phương và doanh nghiệp du lịch về việc sử dụng công nghệ thông tin. Đồng thời, cần phát triển chuyển đổi số du lịch để hỗ trợ du khách tìm địa điểm an toàn và cung cấp thông tin cập nhật về ngành Du lịch.

10. Kết luận

Vinateks hi vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về quá trình chuyển đổi số du lịch và các giải pháp toàn diện để hỗ trợ. Chuyển đổi số ngành du lịch là một thách thức khá phức tạp, chỉ khi chúng ta thay đổi cách suy nghĩ, chúng ta mới có thể hiểu và tận dụng toàn bộ tiềm năng mà chuyển đổi số mang lại. Theo dõi Vinateks để cập nhật thông tin về chuyển đổi số.